Door: Paul Brenneker
| Publicatiedatum: SAMBUMBU Deel 10
Baby
‘Sommige vrouwen kunnen niet tegen de pil, haar baarmoeder wordt erdoor aangetast, maar ze zeggen er niets van totdat het erg wordt. Wij die vroeger na een bevalling aftreksels van kruiden dronken, zijn veel gezonder dan de jeugd van tegenwoordig.’ (B2375)
‘Zwangere vrouwen eten zand, stijfsel en blauwsel.’
‘Het is niet zó vreemd dat zwangere vrouwen zand eten, zowat alles komt uit de grond en eenmaal gaan we erin terug.’
‘Dat zwangere vrouwen zand eten komt omdat het kind ernaar verlangt; ze eten dan bij voorbaat zwart zand; sommigen eten houtskool of stijfsel.’
‘Er zijn ook nu nog steeds vrouwen die zand eten in haar zwangerschap; sommigen eten ook kalk van de muur of klei.’
‘Ik ken een vrouw die tijdens haar zwangerschap erg veel een flamboyant bewonderde; het kind werd geboren met een half rood gezicht, en die vlek bleef.’
‘Om een voorspoedige bevalling te krijgen liet men vroeger de moeder vlak voor de geboorte een kop sterke koffie met pijpkaneel erin drinken; koffie van zelf gebrande en gemalen bonen en daarin ook nog een glaasje brandy en een ei, pa keinta doló; het kind kwam dan meteen te voorschijn.’ (B2512)
‘Oudtijds, als de vroedvrouw zei dat het zo ver was, ging zij even uit de kamer om de man met de vrouw alleen te laten; deze hield dan omgang met haar, “om de poort open te maken”, pa habri porta; en dat bevorderde de bevalling.’ (B2512)
‘Een kind van een vrouw die er verschillende mannen op nahoudt, heeft niets waaraan je kunt herkennen dat het van één vader is; volgens het zeggen van oude mensen heeft een man het hoofd gemaakt, een ander de buik, een ander de benen en weer een ander de armen; we noemen het een theedoekkind.’ (B1581)
Bij gebrek aan een klinker kun je de navel ook behandelen met een lampeglas, dat heet wordt door de lamp aan te steken. (B680)
‘In vroeger tijden, als je een kind had gebaard, mocht je drie maanden lang geen omgang hebben met een man. In het geval je je kind borstvoeding gaf zonder ongesteld te worden, kon het wel, maar je moest dan wel goed opletten, dat de melk niet verminderde, want dan was je zo weer zwanger.’ (B2374)
‘Een compader van een vrouw die een baby had, maakte zich er zorgen over dat het kind zo mager bleef en vertrouwde de zaak niet. Hij zei de vrouw, dat ze vannacht niet moest schrikken en de deur niet op slot moest doen. De man kwam stilletjes binnen, gewapend met een houwer en zag wat hij had vermoed: een slang op het bed die zijn staart in de mond van de baby stak die erop zoog en de moeder merkte er niets van dat de slang haar melk opdronk. Hij hakte het beest doormidden. Dat was de reden dat de baby niet dronk en mager bleef.’
‘Zolang de navelstreng niet is afgevallen mag er geen zwangere vrouw in huis komen, de navel van de baby zou anders kunnen openbarsten.’
‘Om melk in de moederborsten te doen opdrogen bestaan drie methodes. Je kunt de melk uitspuiten op een hete klinker. Ook kun je een papajastengel in stukjes snijden, daarvan een snoer maken en die om de hals dragen. En dan kun je ook nog de melk spuiten op een mierennest, maar dit heeft ten gevolge dat je nooit meer overvloedig melk krijgt.’
‘Mijn moeder had twintig kinderen; ze heeft ze allemaal zelf gevoed en ze waren nooit
ziek.’
‘Om de melk na de …